การเล่นหมากรุกถือเป็นการละเล่นที่มีกันมาอย่างช้านานไม่ใช่แค่เฉพาะในประเทศไทยเพียงอย่างเดียวในหลายๆ ประเทศทั่วโลกเองก็มีการคิดค้นกีฬาหมากรุกขึ้นเป็นเฉพาะตัวของประเทศตัวเองด้วยเช่นเดียวกัน อาทิ หมากรุกจีน, หมากรุกญี่ปุ่น อย่างไรก็ตามนอกจากที่คนไทยจะคุ้นเคยกับหมากรุกไทยแล้วหมากรุกที่คนทั้งโลกถือว่าเป็นการเล่นที่มีกติกาเดียวกัน ทุกคนสามารถเล่นกันได้อย่างเข้าใจก็คือ หมากรุกสากล โดยการเล่นหมากรุกไม่ว่าจะเป็นการเล่นแบบไหนก็ตามถือว่าเป็นเกมกระดานประเภทหนึ่งที่จะต้องมีผู้เล่น 2 คน อยู่คนละฝั่ง แล้วอาศัยการวางแผนเพื่อเดินในแต่ละตาหากใครสามารถกินฝ่ายตรงข้ามได้หมดก่อนหรือสามารถกินตัวใหญ่ได้ก่อนก็จะถือว่าเป็นฝ่ายชนะไปในทันที
หลายคนคงมีข้อสงสัยว่าแล้วการที่หมากรุกมีประวัติศาสตร์มายาวนานขนาดนี้อุปกรณ์การเล่นหมากรุกแต่ละสมัยมีการเปลี่ยนแปลงไปหรือไม่ ต้องทำความเข้าใจว่าอุปกรณ์พื้นฐานของการเล่นหมากรุกนั้นไม่ได้เปลี่ยนไปจากเดิมสักเท่าไหร่เลยหากจะบอกว่าเปลี่ยนก็คงจะเป็นวัสดุที่ใช้ทำอุปกรณ์เหล่านั้นมากกว่าที่เปลี่ยนแปลงไป โดยอุปกรณ์หลักๆ ของเกมกระดานอย่างหมากรุกจะประกอบไปด้วย
- กระดานหมากรุก – หากว่ากันตามพื้นฐานของกระดานหมากรุกสากลก็จะต้องใช้กระดานขนาด 8×8 ช่อง ซึ่งเมื่อรวมกันหมดทั้งกระดานแล้วจะมีช่องตาเดินอยู่ด้วยกัน 64 ตา แบ่งออกเป็นตาสีดำ 32 ช่อง และตาสีขาว 32 ช่อง หรืออาจจะแบ่งเป็นสีอื่นๆ ก็ได้แต่ต้องมี 2 สี และสีต้องสลับกันไปในแต่ละช่อง โดยหากว่ากันตั้งแต่อดีตกระดานหมากรุกอาจทำมาจากไม้ หรือใช้ดินทำเป็นลักษณะของตารางให้แข็งแล้วตีเส้นแบ่งทำสีให้แตกต่างอย่างชัดเจน พอพัฒนาขึ้นมายุคใหม่ก็มีได้ทั้งการนำวัสดุประเภทพลาสติก, ปูน, หินอ่อน และอื่นๆ อีกมากมายมาใช้ในการทำเป็นกระดานหมากรุกตามแต่วิวัฒนาการของยุคสมัยนั่นเอง
- ตัวหมาก – ก็คือตัวที่จะเอาไว้ใช้เดินในการเล่นหมากรุกซึ่งหมากรุกแต่ละประเภทก็จะมีตัวหมากแตกต่างกันออกไป ยกตัวอย่างเช่นถ้าเป็นหมากรุกสากลจะประกอบไปด้วย King 1 ตัว, Queen 1 ตัว, Rook 2 ตัว, Bishop 2 ตัว, Knight 2 ตัว และ Pawn 2 ตัว เป็นต้น โดยการพัฒนาของตัวหมากในอดีตก็อาจทำจากไม้แกะให้เกิดความสวยงามแต่ปัจจุบันก็มีการเปลี่ยนวัสดุเป็นพลาสติก, แก้ว เป็นต้น ขึ้นอยู่กับวิวัฒนาการในแต่ละยุคแต่ละสมัยเช่นเดียวกัน